Όμορφες μέρες αυτές που διανύουμε και χαρμόσυνο κι ελπιδοφόρο το μήνυμά τους. Παράδοση στη χώρα μας είναι την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων να βγαίνουν τα παιδιά με τα τρίγωνά τους ή με παραδοσιακά μουσικά όργανα και να διαλαλούν σε κάθε σπίτι, σε κάθε πόλη, σε κάθε χωριό το χαρμόσυνο μήνυμα των Χριστουγέννων, ευχές για τον νέο χρόνο που έρχεται και τη σημασία των Θεοφανείων αντίστοιχα την παραμονή της εκάστοτε γιορτής. Η χώρα μας έχει πλούσιο αριθμό σε κάλαντα και θα παραθέσω εδώ μερικά από τα πιο γνωστά σε στίχους, για να τα δείτε με τους μαθητές σας, να τα γνωρίσετε κι εσείς οι ίδιοι αν δεν τα έχετε ακούσει αλλά και να κρατηθούμε σε επαφή με τις τόσο όμορφες παραδόσεις του τόπου μας, που δεν πρέπει να εκλείψουν, για να συνεχίσουμε να διατηρούμε το χαρακτήρα μας ως λαός και ως έθνος.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
Καλήν εσπέραν άρχοντες
κι αν είναι ορισμός σας
Χριστού τη Θεία Γέννηση
να πω στ'αρχοντικό σας
Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεέμ τη πόλει
οι ουρανοί αγάλλονται
χαίρει η φύσις όλη
εν τω σπηλαίω τίκτεται
εν φάτνη των αλόγων
ο βασιλεύς των ουρανών
και ποιητής των όλων.
ΚΑΛΑΝΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Καλήν ημέραν άρχοντες
αν είναι ο ορισμός σας
Χριστού τη θεία γέννηση
να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεέμ τη πόλη
οι ουρανοί αγάλλονται
χαίρει η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται
εν φάτνη των αλόγων
ο Βασιλεύς των ουρανών
και ποιητής των όλων.
Μες στο σχολείο μας αυτό
πέτρες να μη ραγίσουν
κι οι δάσκαλοι κι οι μαθητές
χρόνια πολλά να ζήσουν.
Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι
το δόξα εν υψίστοις
και τούτο άξιον εστί
η των η των ποιμένων πίστις.
Εκ της Περσίας έρχονται
τρεις μάγοι με τα δώρα
άστρο λαμπρό τους οδηγεί
χωρίς χωρίς να λείψει ώρα
Έφτασαν εις Ιερουσαλήμ
με πόθον ερωτώσι
που εγεννήθει ο Χριστός
να παν' να τον ευρώσι
Δια χριστόν ως ήκουσεν
ο βασιλεύς Ηρώδης
αμέσως εταράχθηκε
κι έγινε θηριώδης
Ότι πολλά φοβήθηκε
δια την βασιλείαν
μην του την πάρει ο Χριστός
και χάσει την αξίαν.
Κάλαντα Χριστουγέννων (Μωραΐτικα)
Χριστούγεννα , Πρωτούγεννα , πρώτη γιορτή του χρόνου,
για βγάτε , δέτε , μάθετε , πως ο Χριστός γεννάται .
Γεννάται κι αναθρέφεται με μέλι και με γάλα ,
το μέλι τρων οι άρχοντες , το γάλα οι αφεντάδες
και το μελισσοβότανο να νίβοντ' οι κυράδες!
Κυρά ψηλή ,κυρά λιγνή , κυρά γαϊτανοφρύδα ,
κυρά μου οτάν στολίζεσαι να πας στην εκκλησιά σου ,
βάνεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αγκάλη
και τον καθάριο αυγερινό τον βάζεις δακτυλίδι .
Εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε,
παρά σας αγαπούσαμε κι ηρθαμε να σας δούμε !
Δώστε μας και τον κόκκορα , δώστε μας και την κότα !
Δώστε μας και πέντ' έξι αυγά , να πάμε σ΄ άλλη πόρτα!
ΚΑΛΑΝΤΑ ΘΡΑΚΗΣ
Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσμο,
χαρά στον κόσμο, στα παλληκάρια.
Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες,
η Παναγιά μας κοιλοπονούσε.
Κοιλοπονούσε, παρακαλούσε,
τους αρχαγγέλους , τους ιεράρχες.
-Σεις αρχαγγέλοι και ιεράρχες,
στη Σμύρνη πηγαίν΄τε , μαμμές να φέρ΄τε.
Άγια Μαρίνα, άγια Κατερίνα,
στη Σμύρνη πάνε , μαμμές να φέρουν.
Όσο να πάνε κι όσο να έρθουν,
η Παναγιά μας ηληυτηρώθη.
Στην κούνια τό ΄βαλαν και το κουνούσαν,
και το κουνούσαν , το τραγουδούσαν.
Σαν ήλιος λάμπει ,σα νιο φεγγάρι,
σα νιο φεγγάρι, το παλληκάρι.
Φέγγει σε τούτον το νοικοκύρη,
με τα καλά του, με τα παιδιά του,
με την καλή τη νοικοκυρά του...
Κάλαντα Χριστουγέννων Ἰκαρίας
Για σένα κόρη όμορφη ήρθαμε να τα πούμε
και τα καλά Χριστούγεννα για να σου ευχηθούμε.
Φέρτε μας κρασί να πιούμε “και του χρόνου” να σας πούμε.
“Και του χρόνου” να σας πούμε, φέρτε μας κρασί να πιούμε.
Αν έχεις κόρη όμορφη βάλε τη στο τσιμπίδι
και κρέμασέ την αψηλά να μην τη φαν οι φύλλοι.
Φέρτε μας κρασί να πιούμε “και του χρόνου” να σας πούμε.
“Και του χρόνου” να σας πούμε, φέρτε μας κρασί να πιούμε.
Σ’αυτό το σπίτι που’ρθαμε καράβια’ν’ασημένια
Του χρόνου σαν και σήμερα να’ναι μαλαματένια.
Φέρτε μας κρασί να πιούμε “και του χρόνου” να σας πούμε.
“Και του χρόνου” να σας πούμε, φέρτε μας κρασί να πιούμε.
Για σένα κόρη όμορφη ήρθαμε να τα πούμε
και τα καλά Χριστούγεννα για να σου ευχηθούμε.
Φέρτε μας κρασί να πιούμε “και του χρόνου” να σας πούμε.
“Και του χρόνου” να σας πούμε, φέρτε μας κρασί να πιούμε.
Βυζαντινά κάλαντα
Άναρχος Θεός καταβέβηκεν
και εν τη Παρθένω κατώκησεν.
Ερουρεμ, έρουρεμ,
έρου,έρου, έρουρεμ, Χαίρε Άχραντε!.
Βασιλεύς των όλων και Κύριος,
ήρθε τον Αδάμ αναπλάσασθε.
Εριρεμ, τέριρεμ,
έριρεμ και τέμενα, Χαίρε Δέσποινα!.
Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρεσθε,
τάξεις των Αγγέλων ευφραίνεσθε.
Ερουρεμ…Χαίρε Άχραντε!.
Δέξαι βηθλεέμ τον Δεσπότην σου,
Βασιλέα πάντων και Κύριον.
Εριρεμ…Χαίρε Δέσποινα!.
Εξ Ανατολών Μάγοι έρχονται,
δώρα προσκομίζοντες άξια.
Ερουρεμ…Χαίρε Δέσποινα!.
Σήμερον η κτίσις αγάλλεται
και πανηγυρίζει κι ευφραίνεται.
Ερουρεμ…Χαίρε Άχραντε
ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά,
ψηλή μου δενδρολιβανιά,
κι αρχή καλός μας χρόνος,
εκκλησιά με τ' άγιο θρόνο.
Αρχή που βγήκε ο Χριστός,
άγιος και πνευματικός,
στη γη να περπατήσει,
και να μας καλοκαρδίσει.
Άγιος Βασίλης έρχεται,
και όλους μας καταδέχεται,
από την Καισαρεία,
σ’ εισ’ αρχόντισσα κυρία.
Βαστάει εικόνα και χαρτί,
ζαχαροκάντιο ζυμωτή,
χαρτί και καλαμάρι,
δες και με το παλικάρι.
Το καλαμάρι έγραφε,
τη μοίρα μου την έγραφε,
και το χαρτί ομίλει,
Άγιέ μου καλέ Βασίλη.
Κάτσε να φας, κάτσε να πιεις
κάτσε το πόνο σου να πεις,
κάτσε - κάτσε να τραγουδήσεις,
και να μας - και να μας καλοκαρδίσεις.
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, πρώτη του Γεναρίου,
αύριο ξημερώνεται τ’ Αγίου Βασιλείου.
Άγιος Βασίλης έρχεται, από την Καισαρεία,
βαστάει εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι.
Το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε:
-Βασίλη πόθεν έρχεσαι και πόθε κατεβαίνεις;
-Από τη μάνα μ’ έρχομαι και στο σχολειό πηγαίνω,
να μάθω τ’ Άγια γράμματα και τ’ Άγιο Ευαγγέλιο.
Σ’ αυτήν την πόρτα που ήρθαμε, πέτρα να μη ραγίσει,
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού, χρόνια πολλά να ζήσει.
Να ζήσει χρόνους εκατό, και να τους απεράσει,
και στων παιδιών του τις χαρές, κουφέτα να μοιράσει.
Κυρά χρυσή, κυρ’ αργυρή, κυρά μαλαματένια,
που σε χτενίζουν άγγελοι με τα χρυσά τους χτένια.
Άνοιξε το πουγκάκι σου το μαργαριταρένιο,
και δώσε μ’ ένα τάλιρο, ας είναι κι ασημένιο.
Και τώρα καληνύχτα σας, καλό ξημέρωμά σας,
κι ο Άγιος Βασίλειος να είναι βοήθειά σας.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΠΑΙΝΕΜΑΤΑ ΧΙΟΥ
Καλησπερίζω φέρνοντας αγέρα μυρωμένο
απ’ τ’ αφρισμένα κύματα χιλιοτραγουδισμένο.
Σ’ αυτό το σπίτι που `ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.
Άγιε μου Βασιλάκη μου και Άγιε μου Νικόλα
προστάτευε τους ναυτικούς την ώρα του κυκλώνα.
Χρόνια πολλά, να `στε καλά κι εσείς και οι δικοί σας
να `ρθούνε τα ξενάκια σας κι όλοι οι ναυτικοί σας.
Σε όλους σας ευχόμαστε αγάπη, ειρήνη υγεία
καλή καρδιά, χαμόγελο και Θεία ευλογία.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψιλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή κι αρχή του Γεναρίου του μεγά του μεγάλου Βασιλείου.
Βασίλη μ’ από που `ρχεσαι, κι από κι από πού κατεβαίνεις
και βαστάς, και βαστάς ρόδα και ραίνεις
κάτσε να φας, κάτσε να πιεις, κάτσε τον πόνο σου να πεις
κάτσε, κάτσε να τραγουδήσεις και να μας καλώς ορίσεις
κι έβγα, κι έβγα να μας κεράσεις, που να ζεις, που να ζεις και να γεράσεις.
ΚΑΛΑΝΤΑ ΦΩΤΩΝ
Σήμερα τα φώτα κι ο φωτισμός
η χαρα μεγάλη κι ο αγιασμός.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ' η κυρά μας η Παναγιά.
'Οργανo βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.
'Αϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή
βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί.
Ν' ανεβώ επάνω στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λίβανο.
Καλημέρα, καλημέρα,
Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.
Αν σας χτυπήσουν την πόρτα παιδιά φέτος, ανοίξτε, δώστε τους ένα συμβολικό χαρτζιλικάκι και κανένα μελομακάρονο... Έτσι για το καλό του χρόνου.. και θυμηθείτε τα δικά σας παιδικά χρόνια όταν βγαίνατε κι εσείς για κάλαντα! Καλή χρονιά σε όλους!
Πηγές:
http://dim-karat.ilei.sch.gr/kalanta.htm
http://www.tralala.gr/xronia-polla-me-kalanta-apo-olh-thn-ellada/
http://www.kastoria.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=9007&Itemid=682
http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=248&Itemid=343
http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=details&song_id=24412
No comments:
Post a Comment
Comments are wecome